Ο αγκώνας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στην ανάπτυξη επώδυνων παθήσεων των τενόντων ή των συνδέσμων λόγω καταπόνησης. Η επικονδυλίτιδα εκδηλώνεται με πόνο και ευαισθησία πάνω από την παρακονδύλια απόφυση του αγκώνα. Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη, αλλά η πάθηση είναι πιθανώς μία χρόνια τενοντίτιδα της κοινής έκφυσης των εκτεινόντων μυών του άνω άκρου.

Ο αθενής είναι συνήθως δραστήριο άτομο ηλικίας 30-40 ετών και ο πόνος παρουσιάζεται βαθμιαία, συχνά μετά από μια περίοδο έντονης δραστηριότητας του άνω άκρου. Eπιδεινώνεται από κινήσεις όπως το σερβίρισμα του τσαγιού, το γύρισμα ενός σκληρού πόμολου, τη χειραψία ή την ανύψωση βάρους με το αντιβράχιο σε πρηνισμό. Η επικονδυλίτιδα (αγκώνας του τενίστα) εκδηλώνεται ως συνέπεια επαναλαμβανόμενων μικροτραυματισμών λόγω υπερλειτουργίας των εκτεινόντων μυών του καρπού, ιδίως του βραχύ κερκιδικού εκτείνοντα τον καρπό. Σε γενικές γραμμές, η μικροσκοπική αξιολόγηση των τενόντων δείχνουν σημάδια φλεγμονής, μικρορρήξεις, ινοχόνδρινη μεταπλασία και μικροσκοπική ασβεστοποίηση. Οι τένοντες είναι εμπλουτισμένοι με μικρή αγγείωση πλησίον της προσκόλλησής τους στο οστό. Αυτή η μειωμένη αγγείωση μπορεί να προδιαθέσει τον τένοντα σε υποξικό (hypoxic) εκφυλισμό και έχει ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση της τενοντίτιδας. Πιο τυπικά, η κύρια παθολογία είναι η φλεγμονή του τένοντα του βραχύ κερκιδικού εκτείνοντα τον καρπό 1-2 εκατοστά περιφερικότερα από την προσκόλλησή του στο οστό (παρακονδύλια απόφυση). Η ετήσια συχνότητα της επικονδυλίτιδας είναι 1-3% του πληθυσμού των ΗΠΑ. Υπάρχει συνήθως μια επαναλαμβανόμενη δραστηριότητα που επιβαρύνει τους τένοντες των εκτεινόντων μυών του καρπού. Η χρόνια χρήση της νικοτίνης ακόμη και στο πρόσφατο παρελθόν ενοχοποιείται για αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της πάθησης.

Sport-Ειδική Εμβιομηχανική

Το τένις είναι το πιο κοινό άθλημα που μπορεί να προκαλέσει επικονδυλίτιδα, αλλά την πάθηση μπορεί επίσης την δει κανείς και σε εκείνους που παίζουν σκουός (squash) ή μπάντμιντον. Τα συμπτώματα μπορεί να συμβoύν μετά από ένα ακατάλληλο backhand χτύπημα, το οποίο συμβαίνει όταν ο αθλητής επιχειρεί να ισχυροποιήσει το χτύπημα με την αύξηση της δύναμης του αντιβραχίου αντί να στηρίζεται στις δυνάμεις του ώμου και της ωμοπλάτης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκτείνουν (οι αθλητές) τον καρπό με πρηνισμό και να προκαλούν ερεθισμό των τενόντων των εκτεινόντων μυών του καρπού. Αυτή η κατάσταση έχει παρατηρηθεί συχνότερα σε αρχάριους παίκτες σε σύγκριση με τους πιο έμπειρους. Στους έμπειρους παίκτες του τένις , η επικονδυλίτιδα μπορεί να εμφανιστεί όταν: α) η επαναφορά της μπάλας γίνεται με πρηνισμό και απότομη κίνηση του καρπού για την περιστροφή της μπάλας, β) γίνεται χρήση ρακέτας με πολύ σφικτές χορδές, γ) χρησιμοποιείται ρακέτα με μικρό μέγεθος λαβής και δ) πραγματοποιείται χτύπημα με βαριά βρεγμένη ρακέτα. Πάντως οποιαδήποτε δραστηριότητα πραγματοποιείται με επαναλαμβανόμενη και έντονη έκταση του καρπού μπορεί να προκαλέσει επικονδυλίτιδα. Υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες επαγγελμάτων που μπορεί να εκδηλώσουν την πάθηση σε μεγαλύτερη συχνότητα από τους προαναφερόμενους αθλητές.. Αυτά περιλαμβάνουν ξυλουργούς, κτίστες, μοδίστρες και ράφτες, πολιτικούς (υπερβολική χειραψία), και μουσικούς (π.χ. πιανίστες, τυμπανιστές). Τέτοιοι τραυματισμοί μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε άτομα που χρησιμοποιούν τον υπολογιστή για πολλές ώρες, πληκτρολογώντας και χρησιμοποιώντας το "ποντίκι" για τις εργασίες τους. Η συνήθης ηλικία των ατόμων που πλήττονται είναι 40 έως 50 ετών, ενώ προσβάλλονται εξίσου άντρες και γυναίκες. Οι ασθενείς αναφέρουν πιο τυπικά ένα ήπιο επεισόδιο, αλλά συνήθως συσχετίζουν τα συμπτώματα με ένα ιστορικό υπέρχρησης χωρίς συγκεκριμένο τραύμα. Η έναρξη των συμπτωμάτων συνήθως συμβαίνει 24-72 ώρες μετά την επαναλαμβανόμενη έκταση του καρπού. Καθυστερημένα συμπτώματα είναι πιθανόν να οφείλονται σε μικρορρήξεις στον τένοντα. Ο ασθενής παραπονείται για πόνο στην έξω επιφάνεια του αγκώνα, που επιδεινώνεται με τη δραστηριότητα και βελτιώνεται με την ανάπαυση. Περιγράφει επίσης συχνά επιβαρυντικές συνθήκες, όπως ένα backhand χτύπημα στο τένις ή την υπερβολική-επαναλαμβανόμενη χρήση ενός κατσαβιδιού. Ο ασθενής εντοπίζει τον πόνο 1,5 εκατοστά από την έκφυση του βραχύ κερκιδικού εκτείνων τον καρπό και μπορεί να αντανακλά προς τα κάτω στην οπίσθια πλευρά του αντιβραχίου. Ο πόνος μπορεί να αυξηθεί όταν ο ασθενής προσπαθεί να σηκώσει την πλάτη μιας καρέκλας με τον αγκώνα σε έκταση και τον καρπό σε πρηνισμό, να σερβίρει ένα φλυτζάνι τσάι, να ανοίξει μια πόρτα ή να χαιρετήσει κάποιον διά χειραψίας. Η έκταση του μέσου δακτύλου υπό αντίσταση είναι επίσης επώδυνη. Η επικονδυλίτιδα σπάνια συνοδεύεται από οίδημα ή εκχύμωση. Η ακτινογραφία είναι συνήθως φυσιολογική αλλά μερικές φορές δείχνει ασβεστοποίηση στην έκφυση των τενόντων.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

• Η κακή φυσική κατάσταση, που προκαλεί εύκολη κόπωση στον κορμό και στους μύες του ώμου, οδηγεί σε υπερλειτουργία των εκτεινόντων μυών του αντιβραχίου.
• Η ανεπαρκής προπόνηση.
• Η ακατάλληλη τεχνική.
• Ο κακός ή ακατάλληλος εξοπλισμός (π.χ., μια ρακέτα που δένεται με σπάγγο πάρα πολύ σφιχτά)
• Η δυσκινησία της ωμοπλάτης που οδηγεί σε ένα αντισταθμιστικό αυξημένο φορτίο στους εκτείνοντες τον καρπό.

Πρέπει να τονιστεί πως η παρουσία πόνου στην επιφάνεια του αγκώνα, με μείωση του εύρους κίνησής του, μπορεί να οφείλεται και σε: Ριζίτιδες αυχενικής μοίρας, σύνδρομα υπέρχρησης αγκώνα και αντιβραχίου, έσω επικονδυλίτιδα, σύνδρομο ωλένιας νευρίτιδας κ.α. Η θεραπεία-αντιμετώπιση της έξω επικονδυλίτιδας είναι συνήθως πετυχημένη. Το πιο σημαντικό τμήμα της θεραπείας είναι η ανάπαυση του τένοντα. Η παρατεταμένη αποχή από απαιτητικές δραστηριότητες επιτρέπει στον τένοντα να επουλωθεί. Ανάλογα με τη σοβαρότητα της βλάβης, μπορεί να χρειαστεί ανάπαυση για χρονικό διάστημα εβδομάδων ή μηνών. Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι η τελευταία επιλογή για την συγκεκριμένη πάθηση.

Αρχική θεραπεία-αντιμετώπιση κατ΄οίκον

Η θεραπεία για την έξω επικονδυλίτιδα είναι προτιμότερο να ξεκινάει άμεσα, μόλις εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.

• Μείωση του πόνου με επιθέματα κρύα ή ζεστά για 10 εως 15 λεπτά για αρκετές φορές την ημέρα. Πάντα θα πρέπει να τοποθετείται μια λεπτή πετσέτα ανάμεσα στα επιθέματα και το δέρμα.
• Χρήση φαρμάκων όπως η παρακεταμόλη
• Αλλαγή ή διακοπή των δραστηριοτήτων που ερεθίζουν το τένοντα.
• Χρήση νέων τεχνικών ώστε να μειωθούν οι φορτίσεις πάνω στον τραυματισμένο τένοντα.

Τις περισσότερες φορές χρειάζεται πρόγραμμα αποκατάστασης

1. Φυσικοθεραπείες
   
   • Ιοντοφόρεση με αντιφλεγμονώδη
   • Laser
   • Κρουστικός υπέρηχος
   • Biofeedback
   • TENS
   • Υπέρηχο
   • Εγκάρσιες-εν τω βάθει μαλάξεις
   • Διατάσεις
   • Θεραπευτική άσκηση
   Η ενδυνάμωση έχει δείξει ότι μειώνει τον πόνο σε ασθενείς με έξω επικονδυλίτιδα. Είναι σημαντικό να υπάρξει σταδιακή ενδυνάμωση του άνω άκρου ισομετρικά αρχικά και στη συνέχεια ισοτονικά και ισοκινητικά. Επιπλέον, μπορεί να γίνει και μια προσπάθεια τροποποίησης του εργασιακού περιβάλλοντος έτσι ώστε να μειωθούν οι δραστηριότητες που επιδεινώνουν την πάθηση.
2. Μη στεροειδή αντι-φλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) Τα ΜΣΑΦ όπως η δικλοφενάκη (voltaren) μπορούν να προσφέρουν κάποια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση. Σε μια μελέτη με χορήγηση δικλοφενάκης από το στόμα, ο παράγοντας αυτός βελτίωσε βραχυπρόθεσμα τον πόνο και τη λειτουργικότητα.
3. Εγχύσεις κορτικοστεροειδών Μια μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση- έγχυση κορτικοστεροειδούς τοπικά έχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην ανακούφιση του πόνου σε 6 εβδομάδες, σε σύγκριση με φυσικοθεραπεία, που αποτελούνταν από υπερήχο, μάλαξη και θεραπευτική άσκηση. Ωστόσο, οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι η έγχυση κορτικοστεροειδούς δεν ήταν τόσο αποτελεσματική όσο οι φυσικοθεραπείες στις 12 εβδομάδες. Bρήκαν ότι η χορήγηση μιας έγχυσης κορτικοστεροειδούς οδηγεί σε μειωμένο πόνο στην έξω επικονδυλίτιδα στις 6 εβδομάδες, αλλά όχι πέραν της περιόδου αυτής. Εν περιλήψει, η χορήγηση ενός κορτικοστεροειδούς με έγχυση τοπικά είναι αποτελεσματική στην μείωση του πόνου από την έξω επικονδυλίτιδα βραχυπρόθεσμα, αλλά αυτή η διαδικασία μπορεί να μην είναι εξίσου αποτελεσματική σε μακροπρόθεσμη βάση.
4. Νάρθηκες στήριξης Χρησιμοποιούνται σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι δυνάμεις εφελκυσμού επί των τενόντων των εκτεινόντων τον καρπό. Αυτά τα ορθωτικά μπορεί να είναι καλύτερα για την μείωση του πόνου στην έξω επικονδυλίτιδα σε σχέση με τη χρήση επίδεσης.Ο νάρθηκας πρέπει να εφαρμόζεται σταθερά περίπου 10 cm μακριά από την άρθρωση του αγκώνα. Η χρήση ενός νάρθηκα μπορεί να μειώσει τον πόνο και να αυξήσει την δύναμη της χειραψίας σε 3 εβδομάδες σε άτομα με έξω επικονδυλίτιδα.Ωστόσο, κάποιοι συγγραφείς πιστεύουν ότι δεν μπορούν να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα από τη χρήση ναρθηκών στη θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας.Οι νάρθηκες είναι πιθανώς κατώτεροι στη θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας σε σύγκριση με τα τοπικά ΜΣΑΦ και τις εγχύσεις κορτικοστεροειδών.
5. Βελονισμός Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετα-αναλύσεις έχουν δείξει στοιχεία βραχυπρόθεσμης και μακρoπρόθεσμης βελτίωσης στην μείωση του πόνου στις 2 έως 8 εβδομάδες σε ασθενείς που πάσχουν από ανθεκτική έξω επικονδυλίτιδα.
6. Περινευρικές εγχύσεις- Lyftogt PI.T. Η θεραπεία-Lyftogt PI.T- επιτελείται με μια σειρά μικρών εγχύσεων αμέσως κάτω από το δέρμα, χρησιμοποιώντας φυσικά ( natural) συστατικά. Οι εγχύσεις στοχεύουν σε οδυνηρές περιοχές όπου τα νεύρα είναι ευαίσθητα και προκαλούν πόνο. Εφαρμόστηκε για πρώτη φορά και αναπτύχθηκε σημαντικά από τον Δρ. John Lyftogt. Τα συστατικά που χρησιμοποιούνται στις εγχύσεις της συγκεκριμένης τεχνικής είναι ένα ρυθμισμένο διάλυμα δεξτρόζης 5%, με ουδέτερο pH 7.4.
7. Προλοθεραπεία Με την εφαρμογή της προλοθεραπείας (prolotherapy) στοχεύουμε στους χαλαρούς συνδέσμους, στις εκφυλισμένες αρθρώσεις και στους εκφυλισμένους-χαλαρούς τένοντες. Πρόκειται για αναγεννητική θεραπεία του μυοσκελετικού συστήματος μετά από τραυματισμό ή χρόνιο πόνο. Εκτελείται με ενέσεις ορού δεξτρόζης, διαφορετικής συγκέντρωσης στα σημεία του πόνου. Η μέθοδος είναι ανώδυνη, με χρήση τοπικής αναισθησίας. Δημιουργείται μια οξεία φλεγμονώδη αντίδραση στο σημείο του πόνου, προκαλώντας το σώμα να απαντήσει, χρησιμοποιώντας τις δικές του φυσικές θεραπευτικές ιδιότητες προκειμένου να επιτευχθεί η επούλωση-ίαση της βλάβης. Έρευνες έδειξαν σημαντική μείωση του πόνου κατά τη θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας με εγχύσεις προλοθεραπείας.. Περαιτέρω μελέτες είναι απαραίτητες για την εξαγωγή ακριβών συμπερασμάτων.
8. Εγχύσεις υαλουρονικού οξέος Μια νέα προσέγγιση για τη θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας είναι οι εγχύσεις υαλουρονικού οξέος. Υπάρχουν αρκετές μελέτες που επιβεβαιώνουν τη χρήση του υαλουρονικού οξέος τοπικά με εγχύσεις για την θεραπεία της έξω επικονδυλίτιδας.
9. Χειρουργική αντιμετώπιση Η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να είναι αποτελεσματική για ανθεκτικές περιπτώσεις έξω επικονδυλίτιδας με σημαντικό ποσοστό βελτίωσης. Παρόλα αυτά η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται μόνο για περιπτώσεις ασθενών που παραμένουν τα συμπτώματα της έξω επικονδυλίτιδας παρά την συντηρητική αντιμετώπιση με συνεδρίες για χρονικό διάστημα 6 μηνών. Μια μελέτη με μεγάλο χρονικό διάστημα παρακολούθησης (130 μήνες με μέσο όρο 106 μήνες) σε ασθενείς με έξω επικονδυλίτιδα που αντιμετωπίστηκαν χειρουργικά με αρθροσκοπική απομάκρυνση του φλεγμονώδους ιστού , έδειξε επιτυχή έκβαση. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και εξατομικευμένη. Ανθεκτική έξω επικονδυλίτιδα χωρίς βελτίωση συμπτωματολογίας ή με πολλαπλές υποτροπές , μπορεί να οδηγηθεί στην χειρουργική αντιμετώπιση πιο σύντομα.

Επιστροφή στην αθλητική-εργασιακή δραστηριότητα Σταδιακά θα πρέπει να γίνει η επιστροφή του ασθενούς στην αθλητική ή εργασιακή δραστηριότητα με προσοχή, ώστε να μην συμβεί επανατραυματισμός. Πρέπει να αποφεύγονται δραστηριότητες και τεχνικές που μπορεί να επιδεινώσουν την κατάσταση. Ο ασθενής θα πρέπει να μπορεί να εφαρμόσει διατάσεις του χεριού με πλήρη έκταση του αγκώνα χωρίς πόνο , ώστε να συμμετάσχει σε πιο απαιτητικές δραστηριότητες. Επιπλοκές Η πιο σοβαρή επιπλοκή είναι η πλήρη ρήξη του τένοντα. Ένας τέτοιος τραυματισμός θα προκαλέσει ένα ψηλαφητό έλλειμμα στους εκτείνοντες μύες του καρπού, με αδυναμία έκτασης του καρπού. Η θεραπεία σε αυτή την περίπτωση είναι η χειρουργική ανακατασκευή. Προφυλάξεις Σωστές τεχνικές και κινήσεις μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα ανάπτυξης έξω επικονδυλίτιδας. Στην περίπτωση του αθλητή θα πρέπει να χρησιμοποιούνται:

• Σωστά εξαρτήματα (μέγεθος, βάρος ρακέτας, μέγεθος λαβής, βρεγμένα μπαλάκια)
• Βελτίωση αντοχής και φυσικής κατάστασης
• Σταδιακή αυξηση έντασης και διάρκειας της αθλητικής δραστηριότητας.

Πρόγνωση Παρόλο που οι ασθενείς με έξω επικονδυλίτιδα βελτιώνονται συνήθως σε χρονικό διάστημα 9-18 μήνες, πρέπει να γνωρίζουν ότι η πετυχημένη θεραπεία μπορεί να έχει παρατεταμένη έκβαση.