Η αυχεναλγία, ασθένεια που προσβάλλει όλες τις ομάδες εργαζομένων, εμφανίζεται με αυχενική δυσκαμψία, κεφαλαλγία και πόνο στη ράχη και στους βραχίονες. Οι δομές του αυχένα που εκλύουν πόνο, συνήθως είναι οι σύνδεσμοι, οι ρίζες των νεύρων, οι σπονδυλικές αρθρώσεις, οι μύες και η σκληρή μήνιγγα.

Ο πόνος στον αυχένα μπορεί να προκαλείται από ποικίλους μηχανισμούς και να προέρχεται από διάφορους ιστούς. Αν ο πόνος αρχίζει απότομα μετά την εργασία και επιδεινώνεται με το βήχα θα πρέπει να σκεφτεί κανείς την πρόπτωση ενός μεσοσπονδύλιου δίσκου. Ένας χρόνιος πόνος σε ηλικιωμένους ανθρώπους είναι αποτέλεσμα χρόνιας εκφυλιστικής σπονδυλοαρθρίτιδας.

Είναι σημαντικό να επιβεβαιωθεί η πηγή της διαταραχής, η παθοφυσιολογία αυτής (φλεγμονώδη, εκφυλιστική, τραυματική αλλοίωση), να γίνει κατανοητός ο μηχανισμός με τον οποίο εκλύεται η συμπτωματολογία και να αναγνωριστούν οι ιστοί (περιτονίες, σύνδεσμοι, αρθρώσεις σπονδυλικής στήλης και παρασπονδυλικών μυών), που προκαλούν τη σημειολογία.

Ένα προσεκτικό ιστορικό και μια καλή αντικειμενική εξέταση συνήθως αποκαλύπτουν το πρόβλημα με σαφήνεια. Μόνο όταν ο κλινικός γιατρός αναγνωρίσει το πρόβλημα και καταλήξει στη διάγνωση, μπορεί να δώσει αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή.

Ο πόνος στον αυχένα και στην πλάτη είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που εμφανίζουν όλοι οι άνθρωποι. Η συχνότητα ενός τουλάχιστον επεισοδίου αυχεναλγίας στις ηλικίες των 25-29 ετών είναι μεγαλύτερη από 30% στον ενεργό πληθυσμό των ΗΠΑ , ενώ αυτό το ποσοστό πλησιάζει το 50% σε άτομα ηλικίας πάνω από 45 ετών.
Συνήθως ο πόνος στον αυχένα και στην πλάτη έχει περιορισμένη διάρκεια και υποχωρεί με ανάπαυση, με τοπικά επιθέματα (θερμά και ψυχρά) και με απλά αναλγητικά.

Που οφείλονται τα επεισόδια αυχεναλγίας;

• Η συνεχής υπερέκταση-διάταση των μυών και των συνδέσμων της αυχενικής και άνω ραχιαίας περιοχής οδηγεί σε φλεγμονή, οίδημα και μυικό σπασμό .
• Πρόπτωση μεσοσπονδυλίου δίσκου (δισκοκήλη), που προκαλεί ερεθισμό των νευρικών αυχενικών ριζών.
• Τραυματισμός αυχένος με αποτέλεσμα απότομη διάταση των μυών και συνδέσμων του (μυική θλάση).
• Αυχενική σπονδυλαρθρίτιδα δηλαδή χρόνια εκφύλιση του μεσοσπονδυλίου δίσκου με οστεόφυτα (άλατα), οστικές γέφυρες, στενό σπονδυλικό σωλήνα με πίεση πάνω στις μήνιγγες και στις υπόλοιπες νευρικές δομές του αυχένος.
• Φλεγμονές της σπονδυλικής στήλης με διάβρωση και καταστροφή των επιφυσιακών πλακών (cervical facet joint inflammation).
• Όγκοι του αυχένα ή του οπίσθιου κρανιακού βόθρου.
• Σύνδρομο θωρακικής εξόδου.
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα κ.α.
• Άλλες δομές που προκαλούν πόνο στον αυχένα είναι: η άρθρωση του ώμου, η καρδιά και τα στεφανιαία αγγεία, η κορυφή του πνεύμονα, το διάφραγμα- η οισοφαγοκήλη-το πεπτικό έλκος, η κροταφογναθική άρθρωση, διαταραχή οποιουδήποτε σωματικού ή σπλαχνικού οργάνου (προκαλεί ερεθισμό των αυχενικών ριζών), η αυχενική λεμφαδενίτιδα, η νόσος Paget, η οστεομυελίτιδα, η μηνιγγίτιδα.

Πως εκδηλώνεται η αυχεναλγία;

1. Πόνος στον αυχένα,στους ώμους ή στα άνω άκρα.
2. Δυσκαμψία με συνεπακόλουθο τον περιορισμό της κινητικότητας του αυχένος-ώμου-αγκώνα και συχνά παραμόρφωση του αυχένος σε θέση κάμψης.
3. Αιμωδίες-υπαισθησία-μυική αδυναμία άνω άκρου, συχνά.
4. Κεφαλαλγία σε μεγάλο ποσοστό.
5. Ζάλη-αίσθημα τάσης αυχένος.

Πως μπορούμε να αποφύγουμε επεισόδια αυχεναλγίας, που οφείλονται σε κακή στάση σώματος και υπερέκταση -υπερχρήση των αυχενικών μυών;

• Αποφεύγουμε να κοιμόμαστε μπρούμυτα (σε πρηνή θέση πάνω στο στομάχι με υπερέκταση του αυχένα-stomach sleepers).Η ιδανική θέση του αυχένα κατά την διάρκεια του ύπνου είναι η ύπτια θέση σώματος (ανάσκελα) ή η πλάγια θέση με τα χέρια κάτω από το επίπεδο του ώμου.
• Θέση σώματος-αυχένος κατά την διάρκεια παρακολούθησης τηλεόρασης. Πολλές φορές ξαπλώνουμε στην άκρη του καναπέ με το κεφάλι γυρισμένο προς την τηλεόραση, με αυτό τον τρόπο μπορεί να προκληθεί αυχεναλγία ιδίως αν αποκοιμηθούμε στη συγκεκριμένη στάση. Καλή θέση σώματος και αυχένος χρειάζεται ακόμη και όταν ξεκουραζόμαστε.
• Θέση οδήγησης αυτοκινήτου. Πολλοί άνθρωποι ρυθμίζουν τη θέση αυτοκινήτου σε λάθος γωνία με αποτέλεσμα την ώθηση της κεφαλής μπροστά για να οδηγήσουν. Τοποθέτηστε τη θέση πιο κοντά στο τιμόνι ώστε να υπάρχει καλή στήριξη του αυχένος από το προσκέφαλο του αυτοκινήτου και τα χέρια να είναι χαλαρά και κοντά στο τιμόνι.
• Θέση σώματος στην εργασία. Αν ξοδεύετε πολλές ώρες στο γραφείο, προσπαθήστε να κάθεστε σωστά. Ο υπολογιστής θα πρέπει να βρίσκεται στο ύψος των ματιών. Να κάθεστε σωστά στην καρέκλα με στήριξη της οσφύος , χωρίς ώθηση της κεφαλής μπροστά, τα χέρια με μικρή κάμψη στο ύψος των αγκώνων και τα πόδια να στηρίζονται στο έδαφος ή σε ειδικό υποπόδιο. Αν χρησιμοποιούμε συχνά τηλέφωνο, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε ακουστικά κεφαλής ώστε να μην πλαγιώνουμε το κεφάλι για να συγκρατούμε το τηλέφωνο στον ώμο. Συχνά θα πρέπει να κάνουμε διατάσεις αυχένος ώστε να αποφεύγουμε μυικό σπασμό της περιοχής.
• Άγχος. Πολλοί άνθρωποι σφίγγουν τους μυς του αυχένος και της πλάτης όταν είναι αγχωμένοι με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν επεισόδια μυικού σπασμού -φλεγμονής και αυχεναλγίας.

Προσπαθήστε να μειώσετε την ένταση και το στρες στη δουλειά και στο σπίτι, να κάνετε ασκήσεις διατάσεων-χαλάρωσης και μαλάξεις με τοπικά θερμά ή ψυχρά επιθέματα, να διακόψετε το κάπνισμα (επιβραδύνει την επούλωση της βλάβης) και να ασκήστε τακτικά, κυρίως με περπάτημα. Αν επιμείνουν τα συμπτώματα και δεν έχετε βελτίωση της κατάστασης μετά από χρονικό διάστημα 2-3 εβδομάδων θα πρέπει να επισκεφθείτε τον ειδικό γιατρό της επιλογής σας 

Σε κάθε περίπτωση συνίσταται η θεραπευτική αντιμετώπιση με χρήση ενός ή περισσότερων φυσικών μέσων όπως :

• υπέρηχο ( Ultrasound)
• laser
• TENs (transcutaneous electrical stimulation)
• biofeedback
• μαγνητικά πεδία
• συσκευή ραδιοσυχνοτήτων
• manual therapy
• δυναμική επίδεση (taping)
• ειδική μάλαξη

και θεραπευτικών ιατρικών εξειδικευμένων τεχνικών όπως:

• βελονισμός (dry needling) της προσβεβλημένης περιοχής
• μεσοθεραπεία με χρήση ενδεδειγμένων φαρμάκων ανάλογα με τη βλάβη και με την κλινική εμπειρία του θεράποντος ιατρού.
• περινευρικές εγχύσεις- Lyftogt PI.T. Η θεραπεία-Lyftogt PI.T- επιτελείται με μια σειρά μικρών εγχύσεων αμέσως κάτω από το δέρμα, χρησιμοποιώντας φυσικά ( natural) συστατικά. Οι εγχύσεις στοχεύουν σε οδυνηρές περιοχές όπου τα νεύρα είναι ευαίσθητα και προκαλούν πόνο. Εφαρμόστηκε για πρώτη φορά και αναπτύχθηκε σημαντικά από τον Δρ. John Lyftogt. Τα συστατικά που χρησιμοποιούνται στις εγχύσεις της συγκεκριμένης τεχνικής είναι ένα ρυθμισμένο διάλυμα δεξτρόζης 5%, με ουδέτερο pH 7.4.
• προλοθεραπεία . Πρόκειται για μη παρεμβατική ιατρική τεχνική (minimal invasive technique) που επιτυγχάνει την ανάπλαση- επούλωση των τραυματισμένων τενόντων, συνδέσμων και μυών, πυριδοτώντας τον φυσικό μηχανισμό επιδιόρθωσης του οργανισμού. Γίνεται με εγχύσεις ακριβώς στα σημεία των ανατομικών αλλοιώσεων (συνήθως στα σημεία που οι τένοντες και οι σύνδεσμοι συνδέονται με τα οστά). Χρησιμοποιούνται διαλύματα δεξτρόζης, που είναι φαρμακολογικά αδρανή ή αυξητικοί παράγοντες (PRP).
• με πρόγραμμα ασκήσεων εξατομικευμένων για την πάθηση και την περίπτωση, και επανεκπαίδευσης εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων με σωστό και αποτελεσματικό τρόπο για την αποφυγή πιθανών νέων τραυματισμών της περιοχής.

Σε πολλές περιπτώσεις είναι ενδεδειγμένη κι επιβεβλημένη η συνδυαστική αντιμετώπιση της βλάβης με θεραπευτικές ιατρικές τεχνικές, φυσικά μέσα και ασκήσεις της πάσχουσας περιοχής την ίδια χρονική διάστημα ώστε το μέγιστο θεραπευτικό αποτέλεσμα να επιτευχθεί άμεσα.
Χρονική διάρκεια θεραπευτικής προσέγγισης κυμαίνεται από 2 εβδομάδες μέχρι 2 μήνες κατά μέσο όρο.
Είναι απαραίτητη η επανεκτίμηση του ασθενούς μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σύμφωνα με το πρωτόκολλο που χρησιμοποιήθηκε.